مواضع نظری و عملی گروه‌های سلفی در پی دگرگونی شرایط تاریخی– اجتماعی و الزامات سیاسی، در معرض تحول و تغییر بوده است. جنبش سلفیه به‌عنوان یکی از حرکت‌های تاثیرگذار در جهان اسلام طی صد سال اخیر، محرک و موجد جنبش‌های سیاسی و اجتماعی در کشورهای اسلامی بوده است. تعارضات در نظریه و عمل سلفی‌گری خود موجب تقابل میان اعضای گروه‌های سلفی در جهان اهل سنت شده است که شعبات مختلف جنبش‌های سلفی اخوانی و وهابی،...

سلفیت به‌صورت یک جریان فکری و مذهبی و با رویکردی انتقادی در پهنه جهان اسلام شکل گرفت، اما پس از مدتی از نظر فکری و ایدئولوژیک دچار چنددستگی شد.گروهی از سلفی‌ها تحت تأثیر افکار و عقاید اشخاصی چون سید قطب، به سلفیت جهادی روی‌آورند. جریان سلفی جهادی گونه‌ای از سلفی‌ها هستند که ضمن اعتقاد به لزوم پیروی از اصول اسلام، تأکید ویژه‌ای بر جهاد به‌عنوان یکی از ارکان دین اسلام دارند. سلفی‌های جهادی فقط پی...

این نوشتار به جریان شناسی سلفی گری اختصاص دارد. به منظور انجام این مهم، ابتدا ریشه ها و زمینه های تقسیم بندی سلفیان بررسی شده؛ سپس به تقسیم بندی جریان های مرکزی سلفی پرداخته خواهد شد. در بخش نخست، منشأ انشعاب و تقسیم سلفیان در سه حوزه سیاست، عقاید و روش شناسایی و به صورت مجزا بررسی می شود. در بخش دوم نیز، جریان های سلفی در چهار گروه اصلی: تکفیری، جهادی، تبلیغی و سیاسی شناسایی و تقسیم بندی و هر ...

ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

در نگاهی کلی به نظرمی رسد جنبش اسلام گرایی در اردن، ماهیتی واحد ندارد و چند جریان مهم شامل اخوان المسلمین، سلفی گرایی در دو رویکرد سنتی و جهادی / تکفیری و جریانی کوچک از نوگرایان عمل گرا و میانه رو، مانند حزب الوسط را دربرمی گیرد. «واکاوی ژرف تر جنبش اسلام گرایی در اردن، تلاش برای بازشناسی جریان های سیاسی اسلام گرا در این کشور، آرایش آنها در صحنه سیاسی و چالش های فکری درونی و مواضع آنها نسبت به...

ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

نفوذ گسترده اندیشه‌های سکولار و الحادی به جهان اسلام در قالب ایدئولوژی‌های مختلف، در فهم اندیشه‌های سنتی و دینی تأثیر بسزایی داشته و چالش‌های بزرگی را در برابر آنها ایجاد کرده است. تکثر جریان‌های فکری نیز نشان می‌دهد که مناسبات دو مقوله اسلام و توسعه، تأثیر بسزایی در نوع صورت‌بندی آنها داشته است. جریان‌های تمدن‌گرای سکولار و غرب‌گرای عرب، سلفیت تکفیری، تمدن‌گرای اسلامی و اصول‌گرای اسلامی، از جر...

  در این مقاله، به بررسی تاثیرات متقابل جهانی شدن و افراطی گری بر یکدیگر با تکیه بر مورد جریان سلفی تکفیری پرداخته شده است. در ابتدا، سابقه جریان سلفی بررسی و چهار نوع جریان سلفی شامل: سلفی تبلیغی، سلفی اخوانی، سلفی جهادی و سلفی تکفیری شناسایی و به طور مختصر هر یک از این انواع سلفی گری توضیح داده شد. در بررسی سلفی تکفیری به سابقه جریان تکفیر در اسلام اشاره و چهار جریان تکفیری ...

  در نگاهی کلی به‌نظرمی‌رسد جنبش اسلام‌گرایی در اردن، ماهیتی واحد ندارد و چند جریان مهم شامل اخوان‌المسلمین، سلفی‌‌گرایی در دو رویکرد سنتی و جهادی / تکفیری و جریانی کوچک از نوگرایان عمل‌گرا و میانه‌رو، مانند حزب الوسط را دربرمی‌گیرد. «واکاوی ژرف‌تر جنبش اسلام‌گرایی در اردن، تلاش برای بازشناسی جریان‌های سیاسی اسلام‌گرا در این کشور، آرایش آنها در صحنه‌ سیاسی و چالش‌های فکری درونی و مواضع آنها نسب...

شکل‌گیری و رشد جماعات تکفیری نوظهور، از مهم‌ترین تحولات اخیر کشورهای غرب آسیاست. در این میان از داعش به‌عنوان مهم‌ترین جماعت تکفیری نوظهور در جریان نوسلفی جهادی نام برده می‌شود. فهم ماهیت، ساختار و عملکرد داعش، نیازمند به‌کارگیری چارچوبی تئوریک و متناسب است. از جمله تئوری‌های رایج در تحولات اجتماعی، تئوری کاریزماتیک وبر است که به‌نظر می‌رسد میزانی از قدرت تحلیلِ شکل‌گیری و عملکرد جماعات تکفی...